دوست خوبم سلام. من شایان مامندی هستم و امروز در قالب یک مقاله طوفانی کنار شما عزیزان هستم با کامل‌ترین، جامع‌ترین و حرفه‌ای‌ترین روش مطالعه زیست کنکور. همه ما زیست را به عنوان یک درس ترکیبی می‌شناسیم که خواندن آن کار آسانی است؛ اما مشکل اصلی جلسه آزمون است که اکثر داوطلبان را شوکه خواهد کرد. امروز و در این مقاله با تکنیک‌هایی که درباره روش خواندن زیست به شما عزیزان آموزش می‌دهم، درصورت اجرای صحیح این مشکل تا حدود زیادی حل خواهد شد.
با من همراه باشید و در هر بخش از مقاله، درباره نحوه مطالعه زیست سوال یا ابهامی برایتان ایجاد شد سریعا از بخش نظرات مطرح کنید تا شما عزیزان را راهنمایی کنم. راستی حتی اگر ده سال هم از کنکور فاصله گرفته باشید هم نیازی به نگرانی نیست، زیرا نکات این مقاله درواقع خواندن زیست از صفر را نیز در بر می‌گیرد.
تعداد و ماهیت فصل‌های زیست کنکور
در نگاه و بررسی اول زیست را به عنوان درسی می‌بینیم که در سه پایه دهم تا دوازدهم با تعداد فصل‌های زیر آموزش داده خواهد شد:
- تعداد فصل‌های زیست دهم: 7 فصل
- تعداد فصل‌های زیست یازدهم: 9 فصل
- تعداد فصل‌های زیست دوازدهم: 8 فصل
معمولا داوطلبینی که برای کنکور آماده می‌شوند از فصل اول زیست دهم شروع به مطالعه می‌کنند و ترتیب مطالعه آنها بر اساس ترتیب کتاب درسی است و معمولا اولین آسیب در خواندن زیست از این بخش آغاز خواهد شد. زیرا این سبک مطالعاتی انسجام لازم را ندارد و داوطلبان هیچ استراتژی برای ترکیبی خواندن زیست ندارند.
اما اینجا ذکر یک نکته برای رفع ابهام اهمیت بالایی دارد:
به هیچ وجه هدف من این نیست که بگویم فصل به فصل خواندن زیست اشتباه است و اتفاقا صحیح می‌باشد؛ اما هدف من از نگارش این مقاله آموزش بهترین روش خواندن زیست کنکور است که بتوانید بازدهی بالاتری کسب کنید؛ فصل به فصل خواندن زیست کار آسانی است و روشی که قرار است یاد بگیرید سخت‌تر است اما در عوض بازدهی بالاتری دارد.
نحوه خواندن زیست به‌صورت ترکیبی
هدف ما از ترکیبی خواندن زیست، کسب آمادگی لازم برای پاسخ به سوالات ترکیبی است؛ وگرنه بیکار که نیستیم!!! برای اینکار اول از همه باید مباحث زیست کنکور را بشناسیم که شامل چه مطالبی است و اصلا چگونه در ساختار زیست سه پایه قرار گرفته‌اند. برای این موضوع هم جیک و پوک مباحث را برای شما عزیزان آماده کرده‌ام. 4 مبحث اصلی زیست کنکور را به‌صورت زیر می‌توانیم دسته‌بندی کنیم:
- زیست جانوری
- بدن انسان
- زیست گیاهی
- ژنتیک
- زیست سلولی و مولکولی
مشکل اصلی پیدا کردن این مباحث در فصل‌های مختلف زیست کنکور است؛ ممکن است در قالب یک فصل چندین مبحث آموزش داده شده باشد. اما نگران نباشید زیرا آدرس اصلی هر کدام از مباحث فوق به همراه بررسی کامل آنها را در ادامه در اختیارتان قرار خواهم داد. قبل از ادامه از شما عزیزان دعوت می‌کنم سایر مقالات مربوط به روش مطالعه را از همین سایت مطالعه کنید که اطلاعات به شدت مفیدی را در اختیارتان قرار داده‌ام:
زیست جانوری و بدن انسان
نخستین و پر تست‌ترین مبحث زیست کنکور، زیست جانوری و بدن انسان است که حدود 40 الی 50 درصد سوالات از این دو مبحث طرح می‌شود و از طرفی بیشترین حجم را نیز در برابر سایر مباحث دارد. اما زیست جانوری و بدن انسان شامل کدام فصل‌های زیست کنکور است؟
- مباحث زیست بدن انسان:
- فصل‌های 1 تا 5 زیست دهم.
- فصل‌های 1 تا 5 و 7 زیست یازدهم.
- مباحث زیست جانوری کنکور:
- گفتار آخر فصل‌های 2 تا 5 زیست دهم.
- گفتار آخر فصل‌های 1 تا 4 و 7 زیست یازدهم.
- فصل 8 زیست دوازدهم.
در بخش قبلی دو مبحث جانوری و بدن انسان را مجزا در نظر گرفتیم اما در این بخش آنها را با هم بررسی کردیم! دلیل این موضوع تسهیل مطالعه و همچنین مطالعه منسجم است. در واقع در مباحث زیست جانوری در هر فصل، همان مباحثی که برای بدن انسان بررسی شده بود آموزش داده می‌شود. به عنوان مثال در فصل 2 زیست دهم، گفتار 1 و 2 مربوط گوارش و جذب مواد در بدن انسان است و در گفتار 3 نیز همان موضوع برای جانورانی مانند پرندگان دانه‌خوار، کرم، ملخ و … بررسی می‌شود.
پس توصیه من این است که این 2 مبحث را مستقل درنظر نگیرید و همزمان مطالعه کنید.
ژنتیک کنکور
مبحث دوم از زیست کنکور ژنتیک است که ارتباط نزدیکی با مبحث بدن انسان دارد. معمولا داوطلبان کنکور از ژنتیک فراری هستند و ارتباط خوبی با این مبحث برقرار نمی‌کنند؛ این موضوع شاید برای نظام قدیمی‌ها صدق کند اما از نظر من در نظام جدید ژنتیک اصلا چیزی ندارد! اکثر مطالب آن از کتاب حذف شده و سوالاتی که در چند سال اخیر نیز از این مبحث طرح شده واقعا روتین بوده‌اند. فصل‌های ژنتیک زیست کنکور را به‌صورت زیر می‌توانیم دسته‌بندی کنیم:
- ژنتیک زیست یازدهم: فصل 6
- ژنتیک زیست دوازدهم: فصل‌های 3 و 4
زیست سلولی و مولکولی
این مبحث اسامی متفاوتی دارد، مثلا زیست سلولی و مولکولی یا مبحث حیات و اکولوژی و … . مبحث زیست سلولی و مولکولی در پایه دوازدهم قرار دارد و تقریبا مستقل از سایر مباحث است اما پیش‌نیاز خود را دارد که در ادامه بررسی خواهیم کرد. مباحث زیست سلولی و مولکولی را در فصل‌های 1، 2، 5 و 7 زیست دوازدهم می‌توانید مشاهده کنید.
زیست گیاهی
آخرین مبحث مورد بررسی نیز زیست گیاهی است که محبوبیت را نمی‌دانم اما منفوریت بالایی میان کنکوری‌ها دارد و البته حق هم دارند زیرا یادگیری آن کمی اذیت کننده است. مباحث زیست گیاهی در هر سه پایه دهم تا دوازدهم به ترتیب زیر قرار گرفته‌اند:
- زیست گیاهی دهم: فصل‌های 6 و 7
- زیست گیاهی یازدهم: فصل‌های 8 و 9
- زیست گیاهی دوازدهم: فصل 6
به‌صورت کامل دسته‌بندی مباحث زیست کنکور را بررسی کردیم؛ بعضی از فصل‌ها فقط شامل یکی از مباحث فوق هستند و بعضی از فصل‌ها نیز ممکن است ترکیبی از 2 الی 3 مبحث باشند. هدف ما از بررسی این بخش یادگیری مطالعه ترکیبی زیست است که لازمه آن شناخت مباحث و رعایت ترتیب مطالعاتی می‌باشد و در ادامه ترتیب پیشنهادی برای مطالعه را در اختیارتان قرار خواهم داد.
دوستان خوبم شاید درباره تعداد سوالات هر کدام از مباحث فوق کنجکاو باشید، از طریق لینک‌های زیر تعداد دقیق سوالات هر مبحث از زیست + سایر دروس را می‌توانید مشاهده کنید:
- بودجه بندی زیست کنکور
- بودجه بندی زمین شناسی کنکور
- بودجه بندی ریاضی کنکور تجربی
- بودجه بندی فیزیک کنکور
- بودجه بندی شیمی کنکور
ترتیب خواندن زیست برای کنکور
خب این بخش شدیدا حائز اهمیت است؛ در اینجا قصد دارم یک ترتیب پیشنهادی برای مطالعه مباحث زیست کنکور بر اساس ساختار این درس و روابط بین مباحث را به شما عزیزان پیشنهاد دهم. نکته اول این است که باید تعیین تکلیف کنید، یعنی قصد دارید زیست را فصل به فصل بخوانید یا مبحث به مبحث.
روش مطالعه مبحث به مبحث کمی سنگین و وقت‌گیر است و وابسته به منبع مطالعاتی شماست؛ یعنی اگر از منبعی استفاده می‌کنید که مباحث این درس را تفکیک کرده‌است بهتر است مطالعه مبحثی داشته باشید و ترتیب مطالعه مباحث هم به‌صورت زیر باشد:
- زیست جانوری و بدن انسان
- ژنتیک
- زیست سلولی و مولکولی
- زیست گیاهی
اما اگر از منابعی مانند زیست خیلی سبز، میکرو و … استفاده می‌کنید بهتر است روش مطالعه فصل به فصل را اجرا کنید و به ترتیب زیر پیش بروید:
- فصل‌های 1 تا 5 زیست دهم
- فصل‌های 1 تا 5 + فصل 7 زیست یازدهم
- فصل 8 زیست دوازدهم
- فصل 6 زیست یازدهم + فصل‌های 3 و 4 زیست دوازدهم
- فصل‌های 1 و 2، 5 و 7 زیست دوازدهم
- فصل‌های 6 و 7 زیست دهم، 8 و 9 زیست یازدهم و فصل 6 زیست دوازدهم
با این ترتیب نیز تا حدود زیادی ارتباط بین مباحث را حفظ خواهید کرد و یک مطالعه اصولی را تجربه خواهید نمود. خب دید ترکیبی را به زیست کنکور ایجاد کردیم، ترتیب مطالعه فصل‌ها را نیز متوجه شدیم، قصد داریم شروع به مطالعه کنیم! بخش بعدی مخصوص این قسمت است…
روش مطالعه زیست بر اساس نوع منبع
شاید باور نکنید ولی خود منبع در نوع مطالعه شما اهمیت زیادی را ایفا می‌کند؛ در این بخش دو روش مطالعه زیست بر اساس نوع منبع مورد استفاده را در اختیارتان قرار خواهم داد. با دقت گوش کنید و سوالات خود را مطرح کنید:
روش مطالعه زیست به سبک نکته و تست
در این روش دیگر خبری از مطالعه درسنامه طولانی نیست! مطالعه به سبک نکته و تست به این معنی است که داوطلب از روی کتاب درسی، متن و درسنامه را مطالعه می‌کند و از روی منابعی مانند زیست پینوکیو که درسنامه ندارد و فقط بانک تست است از تست‌ها نکته برداری خواهد کرد.
این سبک مطالعاتی برای دانش‌آموزان مستقل مناسب است؛ همان‌طور که اشاره شد در قدم اول داوطلب کتاب درسی را مطالعه خواهد کرد و نکات لازم را خلاصه‌برداری می‌کند. سپس هر گفتار که تمام شد به سراغ منبع خود خواهد آمد و سعی می‌کند تست را به درستی پاسخ دهد. در مرحله بعدی به سراغ پاسخنامه خواهد رفت و از آنجا نکات تکمیلی را به جزوه خلاصه‌نوسی خود اضافه خواهد کرد و یک جزوه کامل را خواهد ساخت.
داوطلبانی که با این سبک مطالعه می‌کنند طبق تجربه، سرعت بالاتری در مطالعه زیست نسبت به داوطلبانی که درسنامه را از روی منبع کمک آموزشی مطالعه می‌کنند دارند. اما خب ممکن است افرادی با این سبک ارتباط نگیرند و همان سبک مطالعه درسنامه محور را ادامه دهند.
روش مطالعه زیست درسنامه محور
سبک ساده و محبوب خواندن زیست برای کنکور درسنامه محور است. در این روش از منابعی مانند زیست تک پایه خیلی سبز یا نشر الگو، فیلم آموزشی زیست و … استفاده می‌شود. داوطلب در مرحله اول به سراغ مطالعه کامل کل درسنامه از روی منبع خود می‌رود و بعد از مطالعه و کسب تسلط به سراغ حل تست خواهد آمد. در این روش هم از روی تست‌ها نکته برداری خواهد شد اما به تحلیل تست به اندازه روش قبلی زمان‌بر نخواهد بود.
دقت کنید هر دوی این روش‌ها صحیح هستند و مهم این است که خود شما با کدامیک ارتباط برقرار می‌کنید. به سادگی می‌توانید هر دو روش را تست کنید تا با سلیقه خود آشنا شوید. در تست کردن حواستان باشد که راحتی شما، یادگیری کامل و بازدهی حل تست بسیار حائز اهمیت است.
منابع تکمیلی زیست کنکور
مصاحبه با رتبه‌های برتر را که نگاه کنید متوجه خواهید شد که اکثر آنها از بیشتر از یک منبع برای زیست خود استفاده کرده‌اند. البته منطقی هم باشیم، بعضی از داوطلبان بعد از کسب رتبه خوب، خود را در اختیار تبلیغات موسسات قرار می‌دهند! به‌عنوان مثال یکی دو سال قبل رتبه 1 کنکور روز اول در تبلیغات موسسه X ظاهر شد و گفت که موفقیت خود را مدیون این موسسه است؛ فردای همان روز در موسسه Y ظاهر شد و روز بعد در موسسه Z!!!! بگذریم اصلا مهم نیست…
خلاصه برای درصد بالا سعی کنید یک منبع اصلی و یک منبع مکمل داشته باشید. در اوایل مطالعه تست‌ها را از منبع اصلی بزنید (مثلا زیست تک پایه خیلی سبز) در دوران مرور نیز از منبع دوم (مثلا زیست پینوکیو) تست بزنید. در بخش بعدی سبک و سیاق استفاده از منبع دوم
برای را خواهم گفت.
اما قبل از ادامه از شما عزیزان دعوت می‌کنم برای دسترسی به سایر مقالات مشاوره‌ای از لینک‌های زیر استفاده کنید:
- فصل های مستقل زیست کنکور
- کارنامه قبولی پزشکی
- کارنامه قبولی دندان‌پزشکی
- آخرین رتبه قبولی پرستاری
- کارنامه قبولی فرهنگیان
- ضرایب دروس کنکور تجربی
- روش مرور رتبه‌های برتر
- قرص ضد استرس برای امتحان
- معدل بالای چند در کنکور تاثیر دارد
مرور صحیح زیست برای کنکور
خب رسیدیم به بخش فینال… نه تنها برای زیست بلکه برای تمامی دروس رعایت یک سیکل از مرورها الزامی است که به‌صورت زیر است:
- مرور اول: با یک جلسه فاصله از مطالعه درسنامه و قبل از حل تست.
- مرور دوم: بعد از اتمام فصل.
- مرور سوم: بعد از اتمام نصف فصل‌های یک کتاب.
خب سه مرور اصلی را بررسی کردیم، اما اصل کار مرور چهارم و پنجم است که منبع مکمل نیز در این مرحله نمایان می‌شود. فرض کنید طبق ترتیبی که آموزش دادم زیست دهم را کامل مطالعه کرده‌اید و قصد شروع مطالعه زیست یازدهم را دارید. در این قسمت با یک تکنیک با اسم ساختگی “مرور موازی” می‌توانید یک بازدهی معرکه کسب کنید.
زمانی که فصل اول زیست یازدهم را شروع کردید، خارج از برنامه و به‌طور همزمان هر شب یک گفتار از فصل 1 زیست دهم را مرور کنید و از منبع مکمل برایش تست بزنید. مثلا می‌توانید هر شب یک گفتار را مرور کنید و یک الی سه شب بعدی (بسته به حجم تست‌های منبع مکمل) را به حل تست آن گفتار از روی منبع مکمل اختصاص دهید.
زمانی که فصل 2 زیست یازدهم را شروع کردید، به‌صورت موازی فصل 2 زیست دهم را مرور کنید و این روند را تا پایان زیست یازدهم ادامه دهید.
خب وقتی زیست یازدهم به پایان رسید، این ماجرا را برای زیست دوازدهم هم تکرار می‌کنید. مثلا زمانی‌که در حال مطالعه فصل 1 زیست دوازدهم هستید، فصل 1 زیست دهم و فصل 1 زیست یازدهم را موازی مرور کنید.
برای مرور هم زیاد سخت نگیرید، ابتدا خلاصه‌نویسی‌ها را مطالعه کنید و سپس به سراغ حل تست‌های مارکدار (تست‌هایی که در آن فصل اشتباه حل کردید) بروید و سپس هم تست از منبع مکمل… به همین سادگی و خوشمزگی!
دوستان خوبم به پایان مقاله چگونه برای کنکور زیست بخوانیم رسیدیم و سعی کردم کامل‌ترین سبک مطالعاتی موجود در وب فارسی را تقدیم حضور گرمتان کنم. امیدوارم به پاسخ ابهامات خود رسیده باشید و درصورتی که ذهنتان درگیر موضوعی است از طریق کامنت مطرح کنید تا سریعا پاسخ دهم. برای دسترسی به سایر بخش‌های سایت می‌توانید از لینک‌های زیر استفاده کنید: