شاید در جریان نباشید که هر سال از بین کل شرکت‌کنندگان کنکور تجربی فقط 5 درصد از داوطلبان می‌توانند در درس شیمی درصد بالای 50 را کسب کنند؛ یعنی از هر صد نفر فقط 5 نفر این توانایی را دارد. ممکن است بترسید و بگویید سوالات شیمی آنقدر سخت است که کسی نمی‌تواند درصد بالای 50 را کسب کند! اما اصلا ربطی به سطح سوالات ندارد. من شایان مامندی هستم مشاور و برنامه‌ریز تحصیلی و امروز روش مطالعه شیمی برای کنکور را در اختیار شما عزیزان قرار می‌دهم و به شما قول می‌دهم در صورتی که تکنیک‌های گفته شده را به درستی اجرا کنید، شما نیز جزو آن 5 درصد خواهید بود که شیمی را در کنکور بالای 50 درصد می‌زنند و حتی به درصد بالای 90 هم می‌توانید فکر کنید. تا پایان با من همراه باشید و در هر بخش دچار ابهامی شدید سریعا از طریق نظرات مطرح کنید تا جواب خود را دریافت کنید.
ماهیت شیمی برای مطالعه چگونه است؟
شیمی یک درس حفظی نیست؛ البته تا قبل از کنکور سال 90 واقعا با حفظ کردن می‌توانستید سوالات را حل کنید. در کل این درس از دو بخش مسائل شیمی کنکور و مفاهیم شیمی کنکور تشکیل شده است که به‌صورت میانگین سهم سوالات مفاهیم حدود 60 الی 70 درصد و سهم سوالات مسائل در کنکور حدود 30 الی 40 درصد است. پس تا اینجا متوجه شدیم که درس شیمی دارای دو بعد مفهوم و مسئله است و مفاهیم با حفظیات شیمی کنکور به شدت متفاوت است. برای دریافت بهترین بازخورد روش مطالعه شیمی به‌صورت مبحثی را لحاظ کنید که در این بخش محدودیت‌هایی نیز وجود دارد. در ادامه بیشتر این موضوع را بررسی خواهیم کرد.
در این بخش از شما عزیزان دعوت می‌کنم سایر مقالات روش مطالعه را از همین سایت مطالعه کنید تا خیال خود را یک‌بار برای همیشه از مطالعه اصولی راحت کنید:
ترتیب خواندن مباحث شیمی برای کنکور
شیمی در سه پایه دهم تا دوازدهم مشترک بین دو رشته ریاضی و تجربی از 10 فصل تشکیل شده است. یکی از تکنیک‌های مطالعه شیمی، مطالعه مبحثی است، یعنی مفاهیم جدا مطالعه شود و مسائل نیز جدا. اما اینجا محدودیت اصلی، منبع آموزشی است که این دو مبحث را تفکیک کرده باشد که به ندرت پیدا می‌شود. به همین دلیل باید از قاعده دیگری استفاده کنیم که همان مطالعه فصل به فصل شیمی کنکور است اما در ترتیب مطالعاتی یک تغییر کوچک را لحاظ می‌کنیم.
فصل‌های 3 شیمی دهم، 1 و 2 شیمی دوازدهم از لحاظ حجم همچنین سختی، اذیت‌کننده‌ترین فصل‌های این درس محسوب می‌شوند و از طرفی دو فصل محلول‌ها و اسید و باز ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند و دارای سوالات ترکیبی هستند. پس با توجه به این مطالب یک ترتیب اصولی برای مطالعه مباحث شیمی کنکور در نظر می‌گیریم که به‌صورت زیر است:
- فصل 1 و 2 شیمی دهم
- فصل 1 تا 3 شیمی یازدهم
- فصل 3 و 4 شیمی دوازدهم
- فصل 3 شیمی دهم
- فصل 1 شیمی دوازدهم
- فصل 2 شیمی دوازدهم
پیش‌نیازهای شیمی کنکور
همه ما اسم پیش‌نیاز را شنیده‌ایم اما سوال اینجاست که کاربردی دارند؛ فرض کنید قصد یادگیری مباحث سینتیک را دارید. هنگام حل مسائل با بحث استوکیومتری مواجه خواهید شد که بلد نیستید. یا در فصل اسید و باز نیاز به محاسبه غلظت یک ماده دارید و چون فصل 3 شیمی دهم را نخوانده‌اید فرمول آن‌را بلد نیستید. به این موارد، پیش‌نیازهای شیمی کنکور می‌گویند که در حالت کلی اگر ترتیب مطالعه فصل‌های شیمی که در بخش قبلی تعیین کردم را به درستی رعایت کنید، با مشکل پیش‌نیاز مواجد نخواهید شد اما اگر طبق آن پیش نروید ممکن است در مطالعه فصل‌های ترکیبی شیمی کنکور نظام جدید کمی دچار دردسر شوید. پیش‌نیازهای اصلی شیمی کنکور را در سه قسمت برای شما عزیزان خلاصه می‌کنم:
- واکنش‌نویسی، موازنه و استوکیومتری: اصلی‌ترین پیش‌نیاز برای کل مسائل شیمی کنکور
- جدول تناوبی و ویژگی‌های گروه‌ها و دسته‌ها مانند شعاع و الکترونگاتیوی: پیش‌نیاز بخش عمده‌ای از مفاهیم.
- آرایش الکترونی: پیش‌نیاز در بخش‌های کمی از مفاهیم.
اما یک نکته به شدت مهم؛ اگر قصد ندارید درس شیمی و سایر دروس را به‌صورت کامل بخوانید و قصد حذف مباحث را دارید حتما حتما مقالات زیر را مطالعه کنید؛ جیک و پوک مباحث مهم هر درس بر اساس زمانی که دارید را ریز به ریز بررسی کرده‌ام و در اختیار شما قرار داده‌ام.
- فصل‌های مهم شیمی در کنکور
- مباحث تست خیز ریاضی کنکور تجربی
- فصل‌های مهم زیست در کنکور
- فصل‌های مهم فیزیک در کنکور
ترکیبی خواندن شیمی کنکور
در بخش ابتدایی توضیحاتی درباره ماهیت درس شیمی را در اختیارتان قرار دادم که از دو مبحث اصلی مفاهیم و مسائل تشکیل شده است و در قسمت “چگونه شیمی بخوانیم” توضیح دادم که باتوجه به محدودیت منابع بهتر است شیمی را فصل به فصل و با ترتیب مشخص شده مطالعه کنید. یکی از راه‌های ترکیبی خواندن شیمی، تفکیک مسائل شیمی از مفاهیم است که کل مطالب هر مبحث را همراه با یکدیگر مطالعه کنید. ابتدا مفاهیم را کامل بخوانید و سپس به سوال مسائل بروید.
اما دومین روش خواندن شیمی به‌صورت ترکیبی، رعایت ترتیب بالا است و توصیه می‌کنم باتوجه به طراحی سوالات شمارشی این درس، حتما کل مباحث را مطالعه کنید و فقط در صورتی که زمان کمی دارید به سراغ حذف مباحث بروید. در صورت حذف مباحث هم سعی کنید 3 پیش‌نیاز اصلی شیمی که در بخش قبلی مشخص شد، یعنی واکنش‌نویسی و موازنه و استوکیومتری، جدول تناوبی و آرایش الکترونی را ابتدا مطالعه کنید تا بتوانید از کاربرد آنها در فصل‌های مختلف و تکرار شدن آنها در مباحث ترکیبی استفاده کنید.
روش خواندن شیمی کنکور از صفر
دوستان خوبم رسیدیم به اصلی‌ترین بخش از مقاله نحوه خواندن شیمی کنکور. در این بخش به‌صورت تخصصی به سراغ نحوه مطالعه مفاهیم و مسائل شیمی خواهیم رفت و در هر سطحی که باشید حتی زیر صفر با رعایت این نکات مطمئن باشید بعد از گذشت شاید 1 ماه تغییراتی که در نحوه مطالعه شیمی رخ می‌دهد را لمس خواهیم کرد.
در این بخش هم از شما عزیزان دعوت می‌کنم که اگر به دنبال اطلاعات دقیق بودجه‌بندی مباحث شیمی و همچنین سایر دروس هستید حتما مطالب زیر را مطالعه کنید:
- بودجه بندی شیمی کنکور
- بودجه بندی ریاضی کنکور تجربی
- بودجه بندی زیست کنکور
- بودجه‌بندی فیزیک کنکور
- بودجه بندی زمین شناسی کنکور
روش مطالعه مفاهیم شیمی کنکور
مفاهیم به هر نوع مبحث که فاقد حلیات باشد گفته می‌شود. مثلا آرایش الکترونی، جدول تناوبی، شیمی آلی، نام‌گذاری ترکیبات و … . در بحث مفاهیم بزرگترین اشتباه حفظ کردن است پس این اشتباه را به هیچ وجه انجام ندهید. برای مطالعه مفاهیم باید آنها را درک کنید، به عنوان مثال در بخش ویژگی عناصر در جدول تناوبی همه ما می‌دانیم که در یک گروه از بالا به پایین شعاع افزایش پیدا می‌کند! به جای حفظ کردن این موضوع دلیل آن را باید به سادگی پیدا کنید.
مثلا در همین بحث شعاع، از بالا به پایین تعداد زیر لایه افزایش پیدا می‌کند و همین موضوع باعث افزایش شعاع خواهد شد. سعی کنید این موضوع را تصور و شبیه سازی کنید. به این روش خواندن مفاهیم شیمی، روش ادراکی گفته می‌شود. دومین نکته که در یادگیری مفاهیم شیمی کنکور به شدت به شما کمک می‌کند استفاده از روش “تدریس” است. سعی کنید که هر مبحثی از مفاهیم را مطالعه کردید خود را جای یک مدرس شیمی قرار دهید که قرار است آن را برای یک دانش آموز توضیح دهد؛ دانش‌آموز هم به حدی ضعیف است که حتی نمی‌داند شیمی چیست، اگر بتوانید به ساده‌ترین زبان ممکن این کار را انجام دهید همین نکته ساده به شدت در یادگیری شما تاثیر خواهد داشت.
سعی کنید در پایان هر مبحث تمام تست‌های مفاهیم مربوطه را حل کنید و از خود تست‌ها نیز نکته یابی کنید. یادتان باشد حتی کسی که قرار است رتبه اول کنکور را بیاورد در دوران مطالعاتی خود همه چیز را در همان بار اول یا به سادگی یاد نمی‌گیرد و به دنبال آن خواهد رفت؛ پس اگر در بعضی مباحث دچار مشکل شدید نگران نباشید چون تقصیر از شما نیست و بعضی مطالب واقعا سخت هستند اما مهم این است که شما هم سماجت رتبه‌های برتر را داشته باشید.
روش مطالعه مسائل شیمی کنکور
فلسفه روش خواندن مسائل شیمی کنکور با مفاهیم کمی متفاوت است. در بخش مسائل حجم درسنامه‌ها بسیار کم است و صرفا با یادگیری درسنامه به جایی نخواهید رسید. بلکه مهم یادگیری کاربرد درسنامه‌ها در حل سوالات است. به عنوان مثال فرمول محاسبه pH را به یاد بیاورید؛ [+pH=-log[H یک فرمول بسیار راحت است و حتی یک دانش‌آموز اول ابتدایی هم می‌تواند آن را یاد بگیرد اما مهم این است که بتوانید با این فرمول هر نوع سوالی را حل کنید.
این مهارت را با حل تست از مسائل به دست خواهید آورد و یادتان باشد من همواره به شاگردانم می‌گویم که دعا کنید تست‌ها را اشتباه بزنید، زیرا زمانی که یک تستی را نمی‌توانید حل کنید نقطه ضعف خود را پیدا کرده‌اید، اما نباید تستی که نتوانستید حل کنید را به حال خود رها کنید و باید به دنبال تحلیل آن بروید. پس تا اینجا یاد گرفتید که مهم‌ترین بحث در نحوه خواندن مسائل شیمی، حل تست‌های متنوع از این بخش است که بتوانید با کاربرد فرمول‌ها و درسنامه‌ها آشنا شوید.
بهترین منابع شیمی کنکور
برای مطالعه شیمی کنکور از چه منبعی استفاده کنیم؟ در این بخش نیز همانند سایر مقالات روش مطالعه، به سراغ معرفی سه منبع عالی برای مطالعه این درس خواهیم رفت. نکته اول این است که یادتان باشد بهترین منبع مطالعاتی باید دارای دو ویژگی اصلی باشد، ویژگی اول کامل بودن آن است و ویژگی دوم کم حجم بودن آن. به عنوان مثال کتاب شیمی مبتکران برای هر پایه واقعا درسنامههای عالی دارد و به صورت عمقی مطالب را آموزش می‌دهد اما برای خلاصه‌نویسی آن دچار مشکل خواهید شد، حجم بسیار بالایی دارد و زمان به شدت بالایی نیاز دارد و مطالب خارج از کنکور دارد؛ مهم‌ترین دلیلی که من این کتاب را توصیه نمی‌کنم به‌دلیل عدم توانایی داوطلب در جمع‌بندی با این کتاب است.
منبع دوم کتاب شیمی جامع خیلی سبز است که هم حجم عالی دارد و هم به‌خوبی مطالب را دسته‌بندی کرده است. حجم تست‌هایی که دارد نیز مناسب است و هم از لحاظ درسنامه، هم تست و هم تحلیل تست‌ها یکی از گزینه‌های خوب برای مطالعه کردن است.
سومین منبع مطالعاتی پرطرفدار کتاب شیمی تک پایه خیلی سبز است. تفاوت این کتاب با شیمی جامع خیلی سبز در بررسی عمقی‌تر و باز کردن مطالب شیمی است، از طرفی در کتاب خیلی سبز جامع، درسنامه‌ها در ابتدای کتاب آورده شده و بعد از هر درسنامه که به‌صورت بخش بخش است، تست‌های مربوطه را مشاهده خواهید کرد، اما در کتاب شیمی خیلی سبز تک پایه، درسنامههای به‌صورت کادر محور در بخش پاسخ‌نامه تشریحی قرار دارند.
یادتان باشد انتخاب منبع همواره سلیقه‌ای است و من به‌صورت مستقیم نمیتوانم بهترین کتاب شیمی کنکور را مشخص کنم و باید بر اساس سلیقه خودتان منبع را انتخاب کنید، اما شخص خودم بر اساس سلیقه و معیارهایی که دارم، کتاب خیلی سبز جامع را برای مطالعه انتخاب می‌کنم.
در این بخش هم از شما عزیزان دعوت می‌کنم تا مطالب مهم مشاوره‌‍ای که به‌صورت کاملا رایگان در اختیارتان قرار گرفته را در صورت نیاز از طریق لینک‌های زیر مشاهده کنید:
- بهترین روش جمع‌بندی برای کنکور
- حداقل رتبه برای پزشکی
- کارنامه فرهنگیان ایثارگران
- قرص پروپرانول برای کاهش استرس امتحان
- ضرایب دروس کنکور تجربی
- ضرایب دروس کنکور ریاضی
- ضرایب دروس کنکور انسانی
- معدل بالای چند در کنکور تاثیر دارد
- روش تحلیل آزمون
روش مطالعه شیمی رتبه‌های برتر کنکور
در این بخش به سراغ نحوه خواندن شیمی رتبه‌های برتر خواهیم رفت که در مصاحبه‌های خود چگونگی مطالعه شیمی را بازگو کرده‌اند و در سایت کانون منتشر شده را به‌صورت مختصر در اختیارتان قرار خواهم داد.
فائزه قائم‌دوست رتبه 3 کشوری: به طور کلی اول متن کتاب درسی را مطالعه می کردم، مطالب حفظی را حفظ می کردم (مثلاً کتاب شیمی 2 مفهومی- حفظی است) بعد جزوه‌ی معلم را مطالعه می کردم. کتاب های تست به این صورت هستند که غالباً ابتدا درس نامه دارند. من هم اول درس نامه را مرور می کردم بعد تست می زدم و بررسی می کردم معمولاً دور اول تست آموزشی می زدم و در تست آموزشی سؤال ها را یک تست یک تست بررسی می کردم و بعد در دفعات بعدی به صورت امتحانی تست می‌زدم یعنی 50 تست را یک‌جا حل می‌کردم.
میثم ابراهیمی رتبه 11 منطقه: من در این درس خلاصه‌ای کامل داشتم و بارها آن را مرور می‌کردم. کلید موفقیت در این درس تکرار و تمرین زیاد است، با وجود آن که سوالات شیمی هر سال تغییرات زیادی می‌کند به نظر من تمرین زیادی می‌تواند ایده‌های جدید برای حل سوالات جدید را بدهد. در این درس برای فرمول‌های ترکیبات، یک دفترچه هم داشتم که طی مسیر روزانه تا مدرسه آن را مطالعه می‌کردم.
احمد نیک‌بخت رتبه‌ی 25 منطقه: اصولا شیمی 3 نوع سوال دارد حفظی، مفهومی و مساله.
حفظی: من در این نوع سوال ابتدا خود متن کتاب را می‌خواندم و تمام نکات حفظی آن را حفظ و بررسی می‌کردم و سپس سوالات تالیفی و کنکور مربوط به آن را حل می‌کردم و اگر نکته‌ی خاصی بود آن را یادداشت می‌کردم.
مفهومی: این نوع سوال رابطه کمی با کتاب درسی دارد قسمت‌های مربوط به کتاب درسی را می‌خواندم سپس درسنامههای مختلف که کامل‌تر از کتاب درسی بود را مطالعه می‌کردم و بعد به دقت تست‌های مختلف تالیفی و کنکور را حل می‌کردم.
مساله: با خواندن کتاب درسی نمی‌توان این نوع سوالات را حل کرد و بیشتر باید با حل تست و تجربه پیدا کردن در این سوالات به تسلط کافی رسید؛ با ساختن تست‌های مختلف می‌توان به تسلط بیشتر رسید.
چگونه شیمی بخوانیم؟ | نکات تکمیلی
- خلاصه‌نویسی مطالب را به هیچ وجه فراموش نکنید زیرا در دوران جمع‌بندی برگ برنده شما خواهد بود.
- برای محاسبات سعی کنید خودتان به‌صورت ذهنی انجام دهید و از ماشین حساب استفاده نکنید.
- در بخش مسائل تست‌ها را تیپ‌بندی کنید و برای هر تیپ استراتژی حل بنویسید.
- تست‌هایی که نمی‌توانید حل کنید یا تست‌های دارای نکات خوب را برای دوران جمع‌بندی مارکدار کنید.
- برای بخش‌هایی که مشکل دارید از فیلم‌های رایگان داخل گوگل و آپارات استفاده کنید.
- بین جلسات آموزش و حل تست به‌خصوص برای مسائل یک جلسه فاصله بیندازید.
- به تحلیل و نکته‌یابی از تست‌ها به شدت توجه کنید.
- بعد از اتمام هر فصل کل مطالب + تست‌های مارکدار را حل کنید.
- بعد از اتمام هر فصل یک آزمون جامع از کتاب فصل آزمون یا موج آزمون را زمان‌دار بزنید.
- بعد از پایان هر فصل از روی کتاب درسی متن را مطالعه کنید.
9 نکته تکمیلی که در روند مطالعاتی شیمی شما می‌تواند معجزه کند. دوستان خوبم به پایان مقاله روش مطالعه شیمی رسیدیم و امیدوارم از خواندن این مقاله لذت برده باشید. در صورتی که ابهام یا سوالی دارید توصیه می‌کنم از قسمت نظرات مطرح کنید تا سریعا پاسخ دهم. در پایان نیز توصیه می‌کنم با استفاده لینک‌های زیر به سایر بخش‌های مهم سایت دسترسی داشته باشید که محتواهای ارزشمندی در انتظار شماست: